İpek Çalışlar, Latife Hanım, Halide Edib ve Atatürk'ün biyografilerinin yazarı, Yapı Kredi Yayınları tarafından yayımlanan "Hanedandan Bir Sultan-Sabiha" adlı yeni kitabında, işgal İstanbul'u ve Cumhuriyet'in kuruluş yıllarını sarayın penceresinden anlatıyor. Kitap, Osmanlı Hanedanı'nın unutulmaz isimlerinden Sabiha Sultan'ın hayatına odaklanıyor. Sabiha Sultan, babası Sultan Vahdeddin'in yaveri olan Mustafa Kemal Paşa'nın evlilik teklifini reddederek, geleneklere ve hanedanın özel hayatını düzenleyen kurallara başkaldıran ve kuzeni Şehzade Ömer Faruk ile aşk evliliği yapan bir karakter olarak tasvir ediliyor. Kitap, Sabiha'nın Milli Mücadele'ye katılma isteği, sürgün günleri ve babasına ait belgeleri ömrü boyunca saklaması gibi önemli olayları ele alıyor. Sabiha Sultan, imparatorluğun son günlerine ve Cumhuriyet'in ilk yıllarına dair önemli ipuçları barındıran bir figür olarak sunuluyor.
Kitabın yazarı İpek Çalışlar ile yapılan röportajda, kitabın fikrinin nasıl doğduğu ve araştırma sürecinin detayları paylaşılmış. Çalışlar, pandemi döneminde yaptığı araştırmalar sırasında, "Kadınlar Saltanatı" olarak adlandırılan dönemi ve tarihçilerin kadın sultanlara yönelik eleştirilerini incelediğini belirtiyor. Sabiha Sultan ve babası Sultan Vahdeddin arasındaki ilişki, Sabiha'nın babasına danışmanlık yapması ve ona eleştirilerini açıkça ifade etmesi üzerinden işleniyor. Kitap, Sabiha Sultan'ın yaşadığı dönemi ve kişisel deneyimlerini, tarihsel bir perspektiften ele alarak sunuyor.
İpek Çalışlar'ın "Hanedandan Bir Sultan-Sabiha" adlı kitabı ve Sabiha Sultan'ın hayatı hakkında önemli bilgiler içeriyor. Kitap, Osmanlı İmparatorluğu'nun son dönemlerinde yaşamış olan ve Mustafa Kemal Atatürk'ün talip olduğu ancak evlenmediği Sabiha Sultan'ın yaşam öyküsünü detaylandırıyor. Sabiha Sultan, Sultan Vahdeddin'in kızı olarak, dönemin önemli tarihi olaylarının içinde yer almış ve hanedanın özel yaşamının yanı sıra, politik ve sosyal konularda da etkin bir figür olmuştur.
Sabiha Sultan, birçok talip arasından kuzeni Şehzade Ömer Faruk ile aşk evliliği yaparak geleneklere meydan okumuş ve bu seçim, onun ve ailesinin hayatını önemli ölçüde etkilemiştir. Kitapta, Sabiha Sultan'ın hayatının yanı sıra, dönemin Osmanlı saray yaşamı, hanedan mensuplarının sürgün yılları ve Cumhuriyet'in ilk yıllarına dair önemli bilgiler ve anekdotlar yer alıyor. Ayrıca, Sabiha Sultan'ın babası Sultan Vahdeddin ile olan ilişkisi, sürgün döneminde yaşadıkları, ve onun Mustafa Kemal Atatürk'e talip oluşu gibi konular da kitapta işleniyor.
Kitap, Osmanlı İmparatorluğu'nun son dönemleri ve Cumhuriyet'in ilk yılları hakkında derinlemesine bir bakış sunarak, bu tarihi dönemleri farklı bir perspektiften ele alıyor. Sabiha Sultan'ın hayat hikayesi, tarihsel olayların yanı sıra, dönemin sosyal ve kültürel yapısına da ışık tutuyor.
Sabiha Sultan'ın Mustafa Kemal Atatürk ile evlenmiş olması durumunda, hem onun kişisel hayatı hem de ailesinin tarihi muhtemelen önemli ölçüde farklı olurdu. Mustafa Kemal, Türk tarihinin seyrini değiştiren bir lider ve Cumhuriyetin kurucusu olduğu için, onunla evlenmek Sabiha Sultan'ı ve ailesini Türkiye'nin siyasi ve toplumsal tarihinde çok daha merkezi bir role taşıyabilirdi.
Siyasi Etkiler: Mustafa Kemal'in eşi olarak Sabiha Sultan, Cumhuriyetin kuruluş sürecinde ve sonrasında önemli bir figür olabilirdi. Bu, hanedanın Cumhuriyet yönetimindeki rolünü ve algısını etkileyebilir, belki de Osmanlı Hanedanı'nın sürgününe farklı bir boyut getirebilirdi.
Toplumsal Etkiler: Mustafa Kemal'in modernleşme ve laiklik yönündeki reformları düşünüldüğünde, Sabiha Sultan'ın bu reformlarda belirleyici bir rol oynaması ve Türk kadınının toplumdaki yerini şekillendirmede etkili olması mümkün olabilirdi.
Kişisel Hayat: Mustafa Kemal'in kişiliği ve politik yaşamı göz önünde bulundurulduğunda, Sabiha Sultan'ın kişisel yaşamı ve özgürlükleri üzerinde de büyük etkileri olabilirdi. Bu durum, onun özel yaşamını ve kişisel ilişkilerini de farklı bir yörüngeye sokabilirdi.
Hanedanın Durumu: Mustafa Kemal ile evlenmesi, Osmanlı Hanedanı'nın Cumhuriyet dönemindeki durumunu etkileyebilirdi. Bu evlilik, hanedanın sürgünü ve mülkiyetlerinin tasfiyesi gibi konular üzerinde belirleyici olabilirdi.
Tarihî Spekülasyonlar: Bu tür tarihî spekülasyonlar, alternatif tarih senaryolarına yol açar ve gerçekleşen olayların neden-sonuç ilişkilerini anlamamıza yardımcı olabilir.
Sonuç olarak, Sabiha Sultan'ın Mustafa Kemal ile evlenmiş olması, hem onun kişisel hayatı hem de Türkiye'nin siyasi ve toplumsal tarihinde önemli değişikliklere yol açabilirdi. Bu, tarihi olayların nasıl küçük kararlar ve kişisel ilişkilerle şekillenebileceğini gösteren bir örnek olurdu.
Mustafa Kemal Atatürk'ün Sabiha Sultan'a talip oluşu ve bu evliliğin gerçekleşmemesi, tarihsel kaynaklarda çeşitli şekillerde yorumlanmıştır. Bununla ilgili farklı teoriler ve görüşler bulunmaktadır. Ancak, en yaygın kabul gören teorilerden biri, bu evliliğin hem Mustafa Kemal'in hem de Sabiha Sultan'ın kişisel tercihleri ve dönemin siyasi koşulları nedeniyle gerçekleşmediği yönündedir.
Kişisel Tercihler ve İstekler: Sabiha Sultan'ın Mustafa Kemal'e karşı olumsuz bir tutum sergilediğine veya onu reddettiğine dair kesin bir kanıt yoktur. Ancak, Sabiha Sultan'ın kendi kararlarını kendisinin almak istediği ve kuzeni Şehzade Ömer Faruk'a duyduğu aşkın bu tercihinde etkili olduğu düşünülmektedir.
Siyasi Koşullar ve Enver Paşa'nın Etkisi: Enver Paşa'nın Naciye Hanım ile olan evliliği ve Enver Paşa'nın politik yükselişi, Mustafa Kemal ve Sabiha Sultan'ın evlilik ihtimalini etkileyen faktörler arasında yer alabilir. Enver Paşa'nın hanedana damat olması ve yükselişi, Mustafa Kemal'in benzer bir evlilik yapma ihtimalini gölgede bırakmış olabilir. Ayrıca, Mustafa Kemal'in padişah damadı olma durumu, onun politik kariyeri için avantaj sağlayabilecekken, Sabiha Sultan ve babası Sultan Vahdeddin'in bu durumdan çekinmiş olmaları mümkündür.
Dönemin Kültürel ve Toplumsal Yapısı: O dönemin toplumsal ve kültürel yapısı da bu tür evlilik kararlarını etkileyen önemli bir faktördür. Osmanlı sarayında ve toplumunda evlilikler genellikle aileler ve üst düzey yöneticiler tarafından düzenlenirdi. Bu, Sabiha Sultan'ın kişisel tercihlerinin yanı sıra dönemin siyasi ve sosyal yapısının da bu kararı etkilediğini göstermektedir.
Mustafa Kemal'in Siyasi Hedefleri: Mustafa Kemal'in siyasi hedefleri ve idealleri, böyle bir evlilikten uzak durmasına sebep olmuş olabilir. Atatürk'ün Osmanlı İmparatorluğu'nun son dönemlerinde ve Cumhuriyet'in kuruluş aşamasında sergilediği siyasi tutum ve idealler, onun bu tür bir evliliği tercih etmemesine yol açmış olabilir.
Sonuç olarak, Mustafa Kemal Atatürk'ün Sabiha Sultan'a talip oluşu ve bu evliliğin gerçekleşmemesi, kişisel tercihler, siyasi koşullar, dönemin kültürel ve toplumsal yapısı gibi birçok faktörün etkileşimi sonucu olmuş bir durumdur. Bu tür tarihi olaylar ve kişisel tercihler, dönemin karmaşık sosyal ve politik yapısını yansıtmaktadır.
Sabiha Sultan'ın sürgün dönemi, oldukça karmaşık ve dramatik bir süreç olarak tarihe geçmiştir. Bu dönemde yaşadığı zorluklar ve duygusal iniş çıkışlar, onun hayatının birçok yönünü etkilemiştir. Aşağıda, Sabiha Sultan'ın sürgün dönemiyle ilgili en çarpıcı noktalar özetlenmiştir:
Güler Yüzün Nadirliği: Sabiha Sultan'ın gülen bir fotoğrafını bulmanın zorluğu, onun yaşadığı zor hayatın bir yansıması olarak görülüyor. Bu, o dönemde hanedan üyelerinin yaşadığı baskı ve zorlukların bir göstergesi olabilir.
Sürgün Hayatı: Sabiha Sultan ve ailesinin sürgün hayatı, Osmanlı İmparatorluğu'nun son dönemleri ve Cumhuriyetin ilk yıllarının politik ve sosyal değişimlerinin bir sonucuydu. Bu sürgün, onun ve ailesinin hayatını derinden etkilemiş ve zorlu bir yaşam mücadelesine yol açmıştır.
Evlilik ve İlişkiler: Sabiha Sultan'ın eşi Şehzade Ömer Faruk'un başka bir kadına aşık olması ve bu durumun evliliklerini etkilemesi, Sabiha Sultan'ın kişisel hayatında önemli bir dönüm noktası olmuştur. Bu durum, onun duygusal açıdan zorlu bir süreç yaşamasına neden olmuştur.
Yer Değiştirmeler: Sürgün sırasında yaşanan yer değiştirmeler, Sabiha Sultan ve ailesinin yaşam koşullarını ve günlük yaşamını önemli ölçüde etkilemiştir. Önce Fransa'nın Nice kentine, sonra Mısır'a yerleşmeleri, sürgün döneminin karmaşıklığını ve sürekli değişen koşullarını göstermektedir.
Kızları ve Aile Hayatı: Sabiha Sultan'ın kızlarının büyümesi ve onların hayatlarındaki değişiklikler, Sabiha Sultan'ın kişisel mutluluğu ve duygusal durumu üzerinde olumlu etkiler yaratmıştır. Aile hayatının bu dönemdeki dinamikleri, onun sürgün dönemindeki duygusal iniş çıkışlarını etkilemiş olabilir.
Kültürel ve Toplumsal Yabancılaşma: Osmanlı sarayında yetişen bir kadın sultan olarak Sabiha Sultan'ın, sürgünde başka kültürlerle ve toplumlarla etkileşimde bulunması, onun yaşam deneyimini zenginleştirmiş, ancak aynı zamanda yabancılaşma hissini de beraberinde getirmiş olabilir.
Sabiha Sultan'ın sürgün dönemi, Osmanlı İmparatorluğu'nun son günlerinin ve Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş yıllarının tarihi bağlamını anlamak için önemli bir dönemdir. Bu dönem, hanedan üyelerinin yaşadığı zorlukları ve dönemin toplumsal değişimlerini yansıtan önemli bir tarihî olay olarak kabul edilir.
Sabiha Sultan'ın babası Sultan Vahdeddin'e yöneltilen "hain" suçlamalarının onu derinden yaraladığı ve bu algıyı düzeltme arzusunun onun hayatında önemli bir yer tuttuğu anlaşılmaktadır. Ancak, Sabiha Sultan'ın bu konudaki sırlarını ve babasına ait belgeleri açığa çıkarmaktan kaçınması, dönemin politik ve toplumsal hassasiyetlerini yansıtmaktadır.
Sabiha Sultan'ın Babasına Duyduğu Sadakat: Sabiha Sultan, babasının hatıralarını korumak ve onun adını temize çıkarmak istemiş gibi görünüyor. Bu durum, onun babasına olan bağlılığını ve onun hatırasını koruma arzusunu gösterir.
Sır Perdesinin Kalkmaması: Sabiha Sultan'ın, babasına ilişkin belgeleri ve sırları açık etmemesi, o dönemin politik gerilimlerini ve hassasiyetlerini yansıtıyor. Ayrıca, bu durum, hanedan üyelerinin yaşadığı baskı ve kısıtlamaların bir sonucu olabilir.
Tarihsel Algılar ve İhanet Anlatısı: Sultan Vahdeddin'e yönelik "ihanet" suçlamaları, dönemin ve sonrasının tarihsel algılarını şekillendiren önemli bir unsurdur. Sabiha Sultan'ın bu algıyı düzeltme çabası, bu tarihsel anlatının karmaşıklığını ve tek yanlılığını gösteriyor.
Kişisel ve Toplumsal Hassasiyetler: Sabiha Sultan'ın, "Artık sembol haline gelmiş bir insan hakkında konuşmak, bugün bazı şeyler anlatmak, vatanım için zararlı olabilir" sözleri, kişisel ve toplumsal hassasiyetlerin bir ifadesidir. Bu, o dönemdeki politik atmosferin ve toplumsal dinamiklerin bireysel kararlar üzerindeki etkisini gösterir.
Sonuç olarak, Sabiha Sultan'ın babası Sultan Vahdeddin ile ilgili sırlarını ve belgelerini açığa çıkarmaktan kaçınması, hem kişisel bağlılığını hem de dönemin politik ve toplumsal gerçekliklerini yansıtan bir durumdur. Bu, Osmanlı İmparatorluğu'nun son dönemleri ve Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk yıllarının tarihsel algıları ve anlatıları üzerine düşünmeyi gerektiren bir konudur.